Trądzik na plecach to problem dermatologiczny, który dotyczy głównie bardzo młodych osób szczególnie z dodatnim wywiadem rodzinnym, ale nie tylko. Nieestetyczne wykwity na skórze są powodem kompleksów i obniżonej samooceny, nierzadko ta popularna choroba dermatologiczna utrzymuje się latami. Jak powstają zmiany trądzikowe na plecach i co sprzyja ich rozwojowi? Co zrobić, aby pozbyć się bolących guzków, małych krostek, grudek i zaskórników?
Czym jest trądzik pospolity?
Trądzik pospolity (acne vulgaris) to powszechnie występująca dermatoza, która objawia się pogorszeniem staniu skóry m.in. pod postacią ropnych wyprysków. Szczyt zachorowań przypada na okres pokwitania. Ta uciążliwa choroba skóry trwa średnio 3-5 lat. Zmiany o charakterze grudkowo-krostkowym są oznaką toczącego się stanu zapalnego i pojawiają się w miejscach największego zagęszczenia jednostek włosowo-łojowych (umiejscowienie na plecach – 90%).
Warto podkreślić, że brak podjęcia leczenia trądziku na plecach w jego aktywnej fazie może doprowadzić do bliznowacenia. Pamiętajmy, że usunięcie blizn potrądzikowych będących trwałymi zmianami w obrębie tkanki łącznej skóry właściwej jest znacznie trudniejsze niż walka z aktywną postacią tego schorzenia dermatologicznego.
Trądzik na plecach – przyczyny powstawania zmian trądzikowych. Skąd się biorą pryszcze na plecach i co nasila przebieg choroby?
Przyczyną trądziku na plecach (lub dowolnej innej partii ciała) jest nadmierne rogowacenie naskórka w obrębie ujścia gruczołów łojowych. Tak więc to popularne schorzenie powstaje na skutek nadmiernej aktywności gruczołów łojowych. Wytwarzany łój (inaczej sebum) miesza się z bakteriami bytującymi na skórze (Propionibacterium acnes) i złuszczającym się naskórkiem. To z kolei prowadzi do blokady porów skórnych i ujść mieszków włosowych, wskutek czego mamy przewlekły stan zapalny skóry.
Należy podkreślić, iż wystąpienie trądziku u danego pacjenta jest wynikiem współwystępowania wielu czynników. Warto wymienić tutaj w pierwszej kolejności uwarunkowania genetyczne oraz zaburzenia hormonalne (np. wysokie stężenie androgenów przy zespole policystycznych jajników). Trądzik może pojawić się w związku z nieodpowiednią pielęgnacją skóry. Mamy tu na myśli zarówno brak odpowiedniej higieny, jak i stosowanie źle dobranych kosmetyków zawierających substancje, które podrażniają skórę (alkohol, syntetyczne związki barwników, związki zapachowe). Zaostrzenie objawów klinicznych (zmian zapalnych), może powodować m.in.:
- nadmierny stres,
- palenie papierosów,
- nadmierna potliwość,
- przyjmowanie niektórych leków (np. neuroleptyki, glikokortykosteroidy, steroidy anaboliczne),
- noszenie obcisłych ubrań wykonanych ze sztucznych tkanin.
U części chorych do zaostrzenia zmian na plecach przyczynia się spożywanie:
- produktów nabiałowych,
- pikantnych przypraw,
- alkoholu,
- słodyczy.
Uogólniając, jak pokazuje praktyka dermatologiczna, nasileniu wyprysków na plecach sprzyjają produkty wysokokaloryczne i wysokoprzetworzone, bogate w tłuszcz, białko, cukier, konserwanty.
Trądzik na plecach – objawy dermatozy
Jakie są charakterystyczne objawy trądziku na plecach? Dermatoza manifestuje się pod postacią:
- zaskórników otwartych i zamkniętych,
- krost,
- grudek,
- guzków,
- pseudocyst,
- torbieli ropnych.
Warto dodać, iż głębokie wykwity z naciekiem zapalnym prowadzą do powstania blizn: zanikowych, przerosłych, pozaciąganych i przebarwień pozapalnych.
Trądzik na plecach – leczenie wyprysków. Kiedy należy odwiedzić dermatologa?
Osoby, które zmagają się ze zmianami trądzikowymi na plecach, zawsze powinny skorzystać z konsultacji dermatologicznej. Jak wyleczyć trądzik? Pryszcze na plecach zazwyczaj leczy się miejscowo (maści, kremy i płyny do stosowania zewnętrznego). Można stosować preparaty z pochodnymi witaminy A, kwasem salicylowym lub azelainowym, które odblokowują pory i reguluje wydzielanie sebum. Punktowo na pryszcze warto nakładać np. maść ichtiolową lub maść cynkową. Natomiast w razie braku poprawy lekarz może wdrożyć leczenie ogólnoustrojowe. U pacjentów z ciężkim przebiegiem dermatozy często wdrażana jest antybiotykoterapia doustna oraz doustnie stosowane retinoidy. Pomocne w redukowaniu zmian są antybiotyki, które działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwłojotokowo (np. tetracyklina, doksycyklina, erytromycyna). W przypadku kobiet niekiedy zaleca się antykoncepcję hormonalną, która pozwala pozbyć się wyprysków (hamuje produkcję androgenów w jajnikach).
Pamiętajmy, że z uwagi na wieloczynnikową etiologię leczenie trądziku nie jest proste i zwykle trwa dość długo. Często stanowi wyzwanie dla lekarza, więc należy uzbroić się w cierpliwość.
Pielęgnacji skóry w przebiegu trądziku. Czy wyciskać krostki na plecach?
By pozbyć się wyprysków, w ramach terapii należy stosować kosmetyki przeznaczone do skór trądzikowych, które nie uczulają, nie podrażniają skóry ani nie blokują ujść gruczołów łojowych (bez komedogennych substancji w składzie). Rekomendujemy preparaty hipoalergiczne i bezzapachowe, które zawierają m.in.: antyoksydanty, retinol, lipidy, peptydy, pantenol, wyciągi roślinne, hydroksykwasy. Należy unikać mydeł zasadowych i kosmetyków z alkoholem w składzie. By oczyścić skórę, warto raz w tygodniu wykonywać delikatny peeling skóry pleców (np. enzymatyczny), dzięki któremu usuniemy zrogowaciały naskórek i nadmiar sebum.
Pacjenci, którzy zmagają się z trądzikiem na plecach, powinni nosić luźną odzież uszytą z oddychających i naturalnych tkanin (len, bawełna). Przy trądziku warto często zmieniać bawełniane ręczniki do kąpieli na świeże (wilgotne środowisko sprzyja namnażaniu patogenów). Aby pozbyć się tego dokuczliwego problemu, należy przyjrzeć się też diecie i wprowadzić odpowiednie modyfikacje w jadłospisie, wykluczając pokarmy nasilające zmiany trądzikowe. Warto rozważyć też suplementację cynku i selenu. W miarę możliwości powinno się unikać sytuacji wywołujących silny stres. Warto też rzucić nałogi i zadbać o higienę snu. Przy zdiagnozowanym trądziku na plecach należy unikać opalania.
Wielu chorych zastanawia się, czy można wyciskać krostki na plecach? Nie powinno się ich wyciskać ani rozdrapywać, gdyż w ten sposób rozsiewamy drobnoustroje (bakterie), co sprzyja nasileniu stanów zapalnych w trądziku.
Profesjonalne zabiegi na trądzik na plecach
Jakie zabiegi na trądzik mogą poprawić stan zmienionej chorobowo skóry na plecach? Pomocne mogą okazać się zabiegi laserowe (np. laser frakcyjny), które działają bakteriobójczo, sebostatycznie, powodując obkurczenie rozszerzonych porów. Liczba sesji zawsze zabiegowych ustalana jest indywidualnie. Powszechnie stosowana przy trądziku pleców i na ramionach jest też mikrodermabrazja wodna (hydrabrazja), która oczyszcza skórę, zmniejsza widoczność zaskórników, blizn potrądzikowych i przebarwień. Inna procedura zabiegowa wykonywana u osób dotkniętych tych schorzeniem dermatologicznym to mikrodermabrazja diamentowa. Jest to peeling mechaniczny, który stopniowo złuszcza naskórek, zmniejsza stany zapalne i reguluje pracę gruczołów łojowych, zapobiegając nadprodukcji sebum.
W usuwaniu trądziku na plecach dobrze sprawdzają się też eksfoliacja kwasami, w szczególności z użyciem:
- kwasu pirogronowego – działa złuszczająco, rozjaśniająco, wykazuje działanie sebostatyczne i przeciwbakteryjne,
- kwasu laktobionowego – wspomaga gojenie stanów zapalnych w przebiegu trądziku pospolitego, goi podrażnienia skóry,
- kwasu salicylowego – może być stosowany w terapii trądziku pospolitego w fazie aktywnej – niweluje bakterie Propionibacterium acnes, które nasilają stany zapalnych w przebiegu dermatozy. Kwas salicylowy działa przeciwzapalnie, keratolitycznie i przeciwłojotokowo. Peeling z użyciem tego kwasu w okresie letnim wymaga stosowania odpowiedniej fotoochrony.
Pamiętajmy, że każdy zabieg antytrądzikowy poprzedza wstępna konsultacja ze specjalistą, który dobiera odpowiednią metodę terapeutyczną do danego przypadku, biorąc pod uwagę objawy i przyczyny powstawania trądziku na plecach.
Trądzik na plecach – domowe sposoby leczenia. Jak pozbyć się pryszczy?
Jeśli chodzi o domowe sposoby na trądzik, pomocne mogą okazać się kąpiele ziołowe z dodatkiem rumianku, szałwii, czy bratka trójkolorowego. Zioła te wykazują właściwości przeciwzapalne i działają delikatnie odkażająco. Pamiętajmy, że domowe metody powinny być stosowane doraźnie, gdyż nigdy nie zastąpią leczenia dermatologicznego.
Osoby, które chcą dowiedzieć się jeszcze więcej na temat dostępnych metod leczenia trądziku na plecach lub innych części ciała, zapraszamy na indywidualne konsultacje do naszej kliniki medycyny Estell w Warszawie.
Źródła:
- https://www.dermatologia-praktyczna.pl/a3953/Choroby-lojotokowe.html
- https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/575/original/49-61.pdf?1481198453
- https://podyplomie.pl/dermatologia/28524,co-to-jest-tradzik
- https://podyplomie.pl/dermatologia/26420,tradzik-pospolity-najnowsze-metody-leczenia