Błona dziewicza – funkcje, defloracja, hymenoplastyka

Przyjęło się błędne przekonanie, że błona dziewicza jest faktycznym wyznacznikiem dziewictwa kobiet. W rzeczywistości ten element narządu rodnego bywa zupełnie różny u poszczególnych kobiet np. ze względu na wygląd, a do jego „przerwania” może dochodzić niekoniecznie podczas inicjacji seksualnej. W tym artykule przybliżymy szczegóły dotyczące błony dziewiczej, jej defloracji i możliwości rekonstrukcji!

Czym jest i gdzie się znajduje błona dziewicza?

Błona dziewicza to cienki fałd błony śluzowej cechujący się stosunkowo wysoką elastycznością i przyjmujący różny kształt. Znany jest także pod nazwą hymen. Znajduje się na pograniczu przedsionka pochwy i w pewnym stopniu ogranicza wejście do jej wnętrza. Błonę taką można zobaczyć, ponieważ zlokalizowana jest na głębokości zaledwie ok. centymetra od wejścia do pochwy.

Określenie „błona” kojarzy się z cienką i przezierną strukturą. Z tego powodu wiele osób mylnie uważa, że zasłania ona całe wejście do pochwy. W rzeczywistości śluzówka taka obejmuje tylko jej część i zwykle ma postać obrzeża. W innym razie odpływ krwi menstruacyjnej nie byłby możliwy. Jest to więc po prostu kawałek tkanki znajdujący się tuż za wargami sromowymi mniejszymi i pod cewką moczową.

Przebicie błony dziewiczej to tak naprawdę jej rozciągnięcie

Jak było wspomniane, błona dziewicza nie zasłania całego wejścia do pochwy. Jedynie w rzadkich przypadkach jest na tyle rozbudowana i sztywna, że może powodować zaburzenia menstruacji i utrudniać kontakty intymne. Zdecydowanie częściej ten fałd śluzówki nie wpływa w żaden sposób na funkcjonalność i wygląd sfer intymnych.

Przebiciu błony dziewiczej, a dokładnie jej rozciągnięciu, może towarzyszyć pęknięcie tkanek, które określane jest jako defloracja. Przyjęło się, że do przerwania błony dziewiczej dochodzi w czasie pierwszego stosunku seksualnego. Faktycznie penetracja może odpowiadać za pęknięcie błony dziewiczej, w związku z czym część kobiet doznaje drobnego krwawienia, a niekiedy odczuwa również ból. Jednak tak naprawdę wynika to z uszkodzenia tkanek w następstwie ich rozciągnięcia, a nie przebicia. U wielu kobiet hymen jest na tyle elastyczny i niewielki, że po pierwszym stosunku płciowym nie pojawiają się żadne zmiany. Co więcej, rozciągnięcie błony może następować również z innych przyczyn. Aktywność seksualna nie zawsze sprawia też, że błona taka zanika. Bywa ona widoczna nawet u kobiet rodzących.

Co może prowadzić do defloracji błony dziewiczej?

Błona dziewicza jest tkanką zlokalizowaną stosunkowo płytko, dlatego jest podatna na rozciąganie podczas ruchu. Tym samym do zmiany jej kształtu może dochodzić nie tylko podczas kontaktu intymnego, ale również w następstwie wielu różnych czynności. Błona dziewicza może ulec rozciągnięciu pod wpływem uprawiania sportu (jazdy konnej i na rowerze), gimnastyki, masturbacji, stosowania tamponów lub kubeczków menstruacyjnych czy urazu mechanicznego. Przerwanie błony w taki sposób nie oznacza oczywiście, że kobieta przestaje być dziewicą. Niemniej temat błony dziewiczej bywa odmiennie postrzegany, co zależy od kultury panującej w danym kraju.

Jakie funkcje pełni ten element przedsionka pochwy?

Z medycznego punktu widzenia błona dziewicza nie pełni żadnych funkcji. Powód jej powstawania nie jest znany. Przez część naukowców postrzegana bywa ona jako wspomnienie nieznanych funkcji, jakie mogły mieć znaczenie we wcześniejszych stadiach ewolucji człowieka. Jedna z hipotez zakłada też, że chroni ona pochwę przed drobnoustrojami. Funkcja taka nie ma jednak zastosowania u kobiet dorosłych.

Różne rodzaje błony – jak może wyglądać błona dziewicza?

Błona dziewicza powstaje już w piątym miesiącu życia płodowego. Zdecydowana większość dziewczynek rodzi się z hymen. Zdarza się jednak, że nie występuje ona wcale, co również jest normalne. Kształt błony jest inny u każdej kobiety. Wyróżniane są następujące rodzaje błony dziewiczej:

• Półksiężycowata – błona dziewicza półksiężycowata występuje najczęściej. Ma kształt okręgu lub półokręgu, cechuje ją duży otwór wewnętrzny.
• Pierścieniowata – taka błona ma kształt brzeżny, czyli otacza całe wejście do pochwy, ale w niewielkim stopniu je przysłania.
• Wargowa – otwór przyjmuje formę cieniej, poziomej lub pionowej szczeliny.
• Sitowata – tego typu błona dziewicza ma liczne, ale drobne otwory, które umożliwiają odpływ krwi menstruacyjnej.
• Perforowana – błona dziewicza perforowana ma kilka większych otworów.
• Strzępiasta – krawędzie otworu są nierównomierne, jakby postrzępione.
• Z przegrodą – przyjmuje postać dwóch fragmentów tkanki. Bywa diagnozowana w okresie dojrzewania, kiedy problemem okazuje się np. założenie tampona.
• Zrośnięta – występuje bardzo rzadko, wymaga zabiegu.

Na czym polega hymenotomia i kiedy się ją wykonuje?

W nielicznych przypadkach kobiety nie mają żadnego otworu w błonie dziewiczej lub jest on zbyt mały. Zaburzenia takie zwykle diagnozowane są już u niemowląt. Nieprawidłowości mogą zauważyć również nastolatki, które mają trudności w zakładaniu tamponów. Rzadko zdarza się też, że krew menstruacyjna nie ma ujścia, przez co cofa się do pochwy i powoduje ból. Inną nieprawidłowością jest zbyt wysoka sztywność hymen, co może powodować dyskomfort lub ból podczas zbliżeń intymnych.

Gdy błona przyjmuje zwartą powłokę zamykającą pochwę, zwykle wykonuje się zabiegi pozwalające na poprawę jej kształtu. Chirurgiczne usunięcie błony dziewiczej nosi nazwę hymenotomia. Jest to zabieg z zakresu ginekologii estetycznej. W jego przebiegu lekarz przecina, nacina lub usuwa błonę.

Nie zawsze jednak dyskomfort podczas zbliżeń intymnych wynika z nieprawidłowości w obrębie błony dziewiczej. Powodem mogą być również inne niedoskonałości anatomiczne, niezadowolenie z wyglądu zewnętrznych narządów rodnych czy zwiotczenie tkanek i niejednokrotnie towarzyszące temu wysiłkowe nietrzymanie moczu. I w takich przypadkach można skorzystać ze specjalistycznej pomocy, decydując się np. na zabieg z użyciem lasera ginekologicznego czy inne metody służące poprawie funkcjonalności i wyglądu delikatnych obszarów ciała.

Czym jest odtworzenie błony dziewiczej (hymenoplastyka)?

Innym rodzajem zabiegów wykonywanych w obrębie przedsionka pochwy jest rekonstrukcja błony dziewiczej – hymenoplastyka. Jest to zabieg odwrotny do hymenotomii i polega na odtworzeniu kształtu błony dziewiczej. Najczęściej decydują się na niego kobiety, które uważają obecność błony za oznakę dziewictwa i chcą w ten sposób odzyskać taki stan. W trakcie takiego zabiegu lekarz zszywa fałdy błony, które pozostały po jej przerwaniu. Jeśli natomiast nie występuje wystarczająca ilość hymen, odtwarza się go poprzez zszycie śluzówki pochwy. Stosuje się nici wchłanialne, których nie trzeba później usuwać.

Jest to zabieg przeprowadzany stosunkowo rzadko, ale zainteresowanie nim wciąż wzrasta. Kobiety coraz częściej zwracają uwagę na komfort intymny, decydując się również m.in. na zabiegi rewitalizacji pochwy czy labioplastykę, które pozwalają poprawić kondycję sfer intymnych i zwiększają samozadowolenie pacjentek.

Źródła:

1. Filipek K., Marcyniak M.E.: Chirurgiczna rekonstrukcja błony dziewiczej. Piętnaście lat później. Seksuologia Polska 2012;10(1):9-14. https://journals.viamedica.pl/sexual_and_mental_health/article/view/33541
2. https://my.clevelandclinic.org/health/body/22718-hymen
3. https://www.intimaterose.com/blogs/womens-health/hymen