Blizny zanikowe – jak powstają i jak można je leczyć?

Urazy lub choroby dermatologiczne mogą powodować komplikacje w postaci nieestetycznych blizn. Te wklęsłe, zwykle liczne, najczęściej są powikłaniem ospy i trądziku, ale nie tylko. Dowiedz się więcej o tym, jak powstają blizny zanikowe i jakie zabiegi pozwalają na ich zredukowanie lub usunięcie! 

Czym są i jak wyglądają blizny zanikowe? Charakterystyka

Blizny są zbudowane z tkanki łącznej włóknistej, która zastępuje miejsce wcześniejszego ubytku spowodowanego urazem mechanicznym lub toczącym się stanem zapalnym w przebiegu różnych schorzeń dermatologicznych. Proces ich powstawania jest ważnym elementem układu odpornościowego. Niestety komórki tkanki łącznej włóknistej są gęściej ułożone w porównaniu do nienaruszonej skóry, przez co blizny różnią się pod względem wyglądu i funkcjonalności – m.in. mają inny kolor, są mniej elastyczne, nie wydzielają sebum i potu oraz nie wyrastają na nich włosy.

Jeśli gojenie przebiega prawidłowo, a ubytek był stosunkowo niewielki, najczęściej blizna nie stanowi dużego problemu estetycznego. Jeśli jednak dochodzi do nieprawidłowej syntezy nowej tkanki, mogą powstawać blizny zanikowe, przerostowe i keloidowe. Te pierwsze przyjmują formę wklęśnięć w skórze, czyli zwykle drobnych, ale licznych otworów. Określa się je także jako atroficzne. 

Blizny zanikowe przyjmują różne kształty, ale najczęściej mają postać małych dziurek w skórze o nieregularnych krawędziach. Niewielkie wgłębienia początkowo mają różowy odcień, z czasem stają się cieliste lub nieco jaśniejsze od kolorytu skóry. Niemniej ze względu na nierówną powierzchnię trudno jest je ukryć pod makijażem, dlatego bywają przyczyną kompleksów.  

Główne przyczyny powstawania blizn wklęsłych

Blizny zanikowe powstają na skutek zaburzeń procesu gojenia. Są one skutkiem niedostatecznego wypełniania ubytku w wyniku nadmiernego rozpadu włókien kolagenowych w głębszych warstwach skóry. Natomiast jako powody zakłóceń w procesie gojenia i wytwarzania zbyt małej ilości nowych komórek skóry wymienia się zwłaszcza:

• rozdrapywanie ran,
• wyciskanie wykwitów,
• rozciąganie tkanek,
• niedostateczne nawilżanie skóry,
• niedobory witamin i minerałów,
• cechy indywidualne. 

Najczęściej spotykanym rodzajem blizn atroficznych są blizny po trądziku lub ospie wietrznej. Jednak mogą one powstawać po każdej przebytej chorobie, która wywołuje zmiany skórne w postaci wyprysków. Przykładem tego rodzaju blizn są też rozstępy, które stanowią formę ubytków tkankowych w obrębie skóry narażonej na rozciąganie.

Profesjonalne metody stosowane do leczenia blizn zanikowych 

Przede wszystkim należy pamiętać o odpowiedniej pielęgnacji skóry już w trakcie choroby, zwłaszcza w przypadku trądziku czy ospy. Dbałość o tkanki zwiększa prawdopodobieństwo prawidłowego gojenia się rany i uniknięcia trwałych śladów. Jeśli to nie pozwala uniknąć zmian, warto rozpocząć leczenie blizn już na wczesnym etapie, kiedy na danym obszarze ciała wciąż toczy się stan zapalny i proces tworzenia nowego kolagenu. Przy zmianach płytkich niekiedy wystarczają domowe sposoby i środki dostępne bez recepty, np. kremy z masą perłową lub heparyną czy wyciąg z cebuli. 

Mezoterapia jako wsparcie usuwania blizn

Blizny wklęsłe powstają na skutek rozpadu włókien kolagenowych, czyli ich niedostatecznej ilości. Aby pozbyć się blizn zanikowych, konieczne jest więc pobudzenie metabolizmu komórek skóry. Jest to możliwe m.in. dzięki mezoterapii. W jej trakcie podaje się różne substancje w obrębie blizny, które stymulują regenerację. Natomiast mezoterapia mikroigłowa inicjuje procesy naprawcze dzięki serii mikronakłuć. Blizny po ospie czy trądziku można redukować również dzięki radiofrekwencji mikroigłowej, która łączy dwie techniki działania – nakłucia i fale RF rozgrzewające tkanki. Do redukcji i usuwania blizn stosuje się też specjalistyczne zabiegi z zakresu kosmetologii i medycyny estetycznej.

Laser stymulujący przebudowę tkanek 

Spłycić lub usunąć blizny zanikowe pozwala też zabieg laserowy. Stosuje się zwłaszcza lasery frakcyjne. Ich energia generuje kontrolowane mikrourazy oddzielone frakcjami nienaruszonej tkanki. Zmniejsza to inwazyjność metody i ułatwia przebieg zainicjowanych procesów regeneracyjnych. Do redukcji blizn potrądzikowych sprawdza się też laser tulowy, który umożliwia pracę w kilku trybach dobieranych indywidualnie. 

Zastosowanie wypełniaczy do usuwania blizn zanikowych

Bardzo szybko można zmniejszyć widoczność blizn zanikowych po trądziku czy innej przypadłości, stosując wypełniacze tkankowe. Podaje się je w formie iniekcji wprost w miejsce ubytku. Właściwa substancja tworzy rusztowanie dla skóry i od razu wypełnia wklęśnięcie. 

Peelingi chemiczne pozwalające spłycić blizny atroficzne

Złuszczanie określonych warstw skóry sprawdza się głównie przy bliznach przerostowych. Jednak peelingi chemiczne działają na tkanki również zmiękczająco i stymulująco, dlatego mogą poprawić kondycję cery pogorszoną na skutek trądziku. Ponadto poza redukcją blizn rozjaśniają też przebarwienia pozapalne.

Właściwe sposoby leczenia dobiera się indywidualnie na podstawie rodzaju, lokalizacji i głębokości blizn. Ważny jest też wiek blizny i indywidualne potrzeby pacjenta. Niektóre zabiegi można wykonać dopiero po całkowitym zagojeniu ranek, inne w trakcie choroby. Na przykład w przypadku aktywnych zmian stosuje się terapię światłem LED, która wspomaga m.in. leczenie trądziku. Najlepiej więc wybrać się na konsultację z lekarzem medycyny estetycznej, który opracuje spersonalizowaną formę terapii. 

Źródła:

1. Atta-Motte M.: Zastosowanie laserów w terapii blizn. Aesthetic Cosmetology and Medicine 1 / 2022 / 11. https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2022/03/ACM-2022-01-vC-Motte-PL.pdf,
2. Przewłocka-Gągała M.: Współczesny model postępowania z problemem blizn w kosmetologii i medycynie estetycznej. Aesthetic Cosmetology and Medicine 1 / 2021 / 10. https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2021/02/acm-2021-01-przewlocka-pl.pdf.