Łuszczyca paznokci – jak szybko rozpoznać i skutecznie leczyć?

Paznokcie są wytworami naskórka, dlatego podobnie jak inne obszary ciała narażone są na rozwój różnych chorób, w tym o złożonej etiologii, takich jak łuszczyca paznokci. Schorzenie to może powodować nieestetyczne zmiany w obrębie palców stóp i dłoni, które w części przypadków wskazują na poważniejsze zaburzenia ogólnoustrojowe. Dowiedz się więcej na temat objawów, diagnostyki, przyczyn i leczenia tej przypadłości.

Czym jest łuszczyca paznokci i za jakie zaburzenia odpowiada?

Łuszczyca jest zapalną chorobą skóry, która szacunkowo dotyczy ok. 2% populacji na świecie. Schorzenie to występuje u osób w różnym wieku, zarówno dzieci, jak i starszych. Jednak najczęściej pierwsze objawy rozwijają się u młodych, dorosłych Pacjentów. Charakterystyczne w jej przebiegu są zaburzenia proliferacji keranocytów, których konsekwencją jest tworzenie się warstw suchej skóry określanych jako tzw. srebrzyste łuski łuszczycowe.

Choroba ta cechuje się okresami remisji i zaostrzeń objawów. Przyjmuje różną postać. W zdecydowanej większości mamy do czynienia z łuszczycą zwyczajną, inaczej pospolitą lub plackowatą. Część osób choruje natomiast m.in. na inne typy, np. łuszczycę krostkową, kropelkową, wysiękową, stawową, erytrodermię (najcięższą), owłosionej skóry głowy. Z kolei łuszczycy paznokci mówimy wówczas, gdy objawy obejmują płytkę paznokci oraz ich okolicę.

Zmiany na paznokciach a łuszczycowe zapalenie stawów

Poszczególne rodzaje choroby mogą występować wspólnie z najczęściej spotykanym typem lub jako oddzielne schorzenia. Zdarza się też, że łuszczyca paznokci występuje w początkowym etapie choroby, a po niej dochodzi do zaostrzenia objawów i zajęcia innych części ciała. U osób cierpiących na łuszczycę skóry i paznokci może dochodzić do zajęcia stawów. Jest to cięższa postać łuszczycy, która zagraża stanu zdrowia pacjenta. Zmian łuszczycowych paznokci nie należy więc lekceważyć.

Jakie są przyczyny tego schorzenia?

Niestety łuszczyca jest chorobą nie do końca poznaną. Przypuszcza się, że wpływ na jej rozwój może mieć kilka czynników, głównie upośledzenie funkcji układu immunologicznego. Zaobserwowano też skłonność do występowania łuszczycy w rodzinie, dlatego istotną rolę odgrywa podłoże genetyczne. Ponadto znane są czynniki ryzyka i czynniki środowiskowe, które mogą aktywować i zaostrzać objawy choroby. Są to m.in.:

• przebyte infekcje;
• choroby przewlekłe, zwłaszcza metaboliczne;
• przyjmowanie niektórych leków;
• nadmierne korzystanie z kąpieli słonecznych;
• stres,
• urazy i otarcia.

Jak najczęściej wygląda łuszczyca paznokci – objawy

Paznokieć składa się z czterech warstw – płytki paznokciowej, macierzy, łożyska i hyponychium. W przebiegu łuszczycy zajęte mogą być różne warstwy, co wpływa na obraz kliniczny choroby.

Zmiany łuszczycowe w obrębie płytki paznokciowej – najczęstszym objawem jest naparstkowanie paznokci, czyli pojawianie się drobnych zagłębień w płytce. Jest to spowodowane zaburzeniami keratynizacji w macierzy, przez co gdy paznokcie rosną nieprawidłowe komórki są przesuwane w kierunku płytki, po czym złuszczają się i tworzą wgłębienia. Kolejno może dochodzić do nasilenia zmian i zajęcia łożyska paznokcia. Może wystąpić zaczerwienienie, biały łuk u nasady, czy plamy, zwykle białe lub czerwono-żółte.

W przypadku zajęcia macierzy paznokcia zwykle pojawia się głębsze naparstkowanie. Proces chorobowy tej warstwy może objawiać się żółtymi lub łososiowymi przebarwieniami, określanymi jako tzw. plamy olejowe. Niekiedy pojawia się też wylew krwi przypominający drzazgę wbitą pod paznokieć. U osób z nasiloną łuszczycą paznokci rozwija się onycholiza, czyli oddzielenie płytki paznokci od łożyska. Prawdopodobnie taka zmiana chorobowa jest następstwem zajęcia hyponychium. W ostrym przebiegu łuszczycy paznokci może dojść do ich całkowitego zniszczenia.

Czy można samodzielnie rozpoznać zmiany na płytce paznokciowej?

Niestety objawy łuszczycy paznokci nie zawsze są charakterystyczne. Przykładem jest naparstkowanie, które może występować również w przebiegu innych zaburzeń, np. łysienia plackowatego. Wygląd paznokci dotkniętych łuszczycą może też przypominać m.in. grzybicę paznokci. Niekiedy więc pacjenci podejmują próby stosowania środków przeciwgrzybiczych, co jednak nie przynosi rezultatów i odsuwa podjęcie właściwego leczenia. Samodzielnie trudno jest odróżnić łuszczycę paznokci od grzybicy. Ponadto dystroficzne paznokcie łuszczycowe ze względu na zniszczenia są podatne na wnikanie i rozwój drobnoustrojów, dlatego niekiedy łuszczyca i grzybica występują wspólnie.

Zauważając niepokojące oznaki w obrębie paznokci najbezpieczniej więc ustalić termin konsultacji dermatologicznej. Najczęściej dermatolog stawia diagnozę na podstawie oceny wizualnej paznokci. W dalszym kroku postępowania lekarz może też zalecić konsultację z innymi specjalistami, np. reumatologiem, w celu sprawdzenia obecności ewentualnych zmian skórnych i zaburzeń w obrębie stawów.

Dostępne metody leczenia łuszczycy paznokci

łuszczyca to choroba o nieznanej etiologii, tym samym jest ona nieuleczalna. Niemniej jednak istnieją metody, które pozwalają łagodzić symptomy i wydłużać okresy remisji. Zawsze objawy i leczenie zależą od zaawansowania choroby oraz tego, czy obejmuje ona tylko paznokcie, czy np. ma charakter uogólniony.

Łuszczyca paznokci niestety jest przypadłością, która zwykle wymaga długotrwałego leczenia. Wynika to z budowy paznokci i utrudnionego dostępu dla leków. Zwykle pierwszym krokiem postępowania jest leczenie miejscowe. Zastosowanie mają maści i kremy zawierające substancje łagodzące zapalenie skóry i hamującym nadmierną keratynizację. Wśród substancji stosowanych u Pacjentów z łuszczycą paznokci wymienia zwłaszcza: niesteroidowe leki przeciwzapalne, pochodne witaminy D, retinoidy, glikokortykosteroidy, dziegieć.

Niekiedy glikokortykosteroidy lub metotreksat podaje się w formie iniekcji wprost w miejsce zmienione chorobowo. Celem jest poprawa prawidłowego odrostu wcześniej zniszczonych paznokci. Jeśli podjęte działania są niewystarczające, konieczne może okazać się leczenie ogólne – przyjmowanie leków doustnych lub podawanie niektórych preparatów w formie iniekcji dożylnej.

W leczeniu łuszczycy zwyczajnej pozytywne efekty uzyskuje się dzięki fototerapii, czyli naświetlaniu skóry promieniami o odpowiedniej częstotliwości. W części przypadków łuszczycy paznokci również stosuje się tę metodę. Najważniejsze jest, aby odpowiednie leczenie było dobrane indywidualnie, a Pacjent ściśle stosował się do zaleceń lekarza.

Źródła:

• https://reu.termedia.pl/Nail-psoriasis-what-a-rheumatologist-should-know-about,68968,0,1.html
• https://www.ptfarm.pl/pub/File/Farmacja+Polska/2009/9/10++Farmakoterapia+luszczycy.pdf
• https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74363,luszczyca
• https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/626/original/9-19.pdf?1481105197