Łysienie telogenowe – diagnoza, leczenie, efekty

Utrata włosów objawiająca się przerzedzeniem fryzury należy do jednych z najbardziej problematycznych defektów estetycznych, powodujących trudności emocjonalne. Łysienie telogenowe jest często spotykaną przypadłością u kobiet i mężczyzn w różnym wieku, ma ścisły związek z zaburzeniami faz cyklu życia włosa. Przedstawiamy symptomy i przyczyny oraz skuteczne metody leczenia tego rodzaju łysienia!

Czym jest łysienie telogenowe i jakiej fazy wzrostu włosa dotyczy?

Temat łysienia telogenowego warto rozpocząć od przybliżenia etapów życia włosa. Żadna łodyga nie rośnie stale, a cyklicznie. Co to znaczy? Otóż życie włosa składa się z trzech faz takich jak:

• Anagen – jest to okres, w którym włos rośnie. Czas ten różni się w zależności od obszaru ciała. W przypadku anagenu skóry głowy jest to zwykle od 3 do 6 lat.
• Katagen – na tym etapie, trwającym 1-2 tygodnie, łodyga przestaje rosnąć i oddziela się od mieszka włosowego, który ulega stopniowemu obkurczeniu.
• Telogen – jest to ostatni etap życia włosa, określany jako jego spoczynek, który zwykle zajmuje od 2 do 4 miesięcy (średnio 3 miesiące). Prawidłowo łodyga taka zostaje stopniowo wypchnięta przez nowy włos. Stanowi to zaledwie ok. 10% włosów.

Właśnie ze względu na cykl wzrostu włosa naturalne jest, że każdego dnia tracimy nawet ok. 100-150 łodyg. Te, które obumierają, zostają płynnie zastępowane przez nowe. Jeśli jednak czas trwania faz z różnych przyczyn jest zaburzony i dochodzi do utraty większej ilości włosów, mowa o łysieniu. W przypadku łysienia telogenowego, jak wskazuje nazwa, problemem jest wydłużenie fazy spoczynku. Może ono jednak być spowodowane nie przez samo „zatrzymanie” martwych włosów w skórze, ale raczej przez patologiczne skrócenie fazy anagenu. Normalnie ok. 15% włosów znajduje się w fazie telogenu, a pozostałe rosną. Natomiast w przypadku skrócenia fazy czynnego wzrostu ilość włosów w spoczynku znacznie wzrasta – nawet do 60%.

Jak najczęściej wygląda łysienie telogenowe? Objawy łysienia

Jak było wspomniane, włosy w fazie telogenu pozostają ok. 2-4 miesiące. Tym samym objawy łysienia telogenowego nie występują od razu, a dopiero po pewnym czasie od zadziałania czynnika odpowiedzialnego za tę przypadłość. Na pierwszym etapie schorzenia symptomy mogą więc być niezauważalne – zwykle nie zdajemy sobie sprawy, że wzrost włosów został skrócony. Z czasem jednak dochodzi do dużej utraty włosów na całej głowie. Nie jest to więc łysienie obejmujące konkretne obszary, jak np. w przypadku zaburzenia androgenowego, a raczej obejmujące ok. połowę lub więcej powierzchni głowy i skutkujące rozproszonym przerzedzeniem włosów. Ponadto niekiedy łysienie telogenowe objawia się w postaci tzw. trichodynii – może występować świąd, pieczenie, tkliwość i ból skóry głowy.

Co może prowadzić do wydłużenia telogenu? Przyczyny schorzenia

Uważa się, że ten rodzaj łysienia nie ma związku z predyspozycjami genetycznymi. Zwykle odpowiadają za niego przyczyny fizjologiczne i czynniki zewnętrzne. Źródłami nadmiernego wypadania włosów o charakterze telogenowym najczęściej są:

• stres,
• traumatyczne wydarzenie,
• niedobory żywieniowe,
• zaburzenia hormonalne,
• przyjmowanie niektórych leków,
• choroby dermatologiczne,
• schorzenia endokrynologiczne,
• inne choroby ogólnoustrojowe,
• podrażnienie spowodowane składnikami kosmetyków, farb do włosów itp.

Zaburzeniem faz wzrostu jest też sezonowe wypadanie włosów. W takich przypadkach obserwuje się nadmierne usuwanie łodyg w poszczególnych okresach roku, głównie na przełomie jesieni i zimy oraz zimy i wiosny. Powodem tego prawdopodobnie są niekorzystne warunki atmosferyczne – nadmiar promieni słonecznych, ale też noszenie czapek wykonanych ze sztucznych tworzyw, które nie zapewniają właściwej cyrkulacji powietrza. Większa ilość włosów przechodzi w fazę spoczynku także w następstwie zmian fizjologicznych u kobiet w ciąży. Wówczas mowa o łysieniu poporodowym, które również zaliczane jest do rodzaju telogenowego wypadania włosów.

Na czym polega diagnostyka łysienia telogenowego?

Schorzenie to stwierdzane jest, gdy ponad 25% włosów pozostaje w fazie telogenu i jednocześnie wyklucza się miniaturyzację mieszków włosowych w następstwie działania hormonów płciowych. Trycholog dokonuje oceny skóry głowy i włosów w trakcie badania z powiększeniem obrazu za pomocą wideodermatoskopu. Specjalista może też zlecić biopsję, która pozwala na precyzyjne określenie ilości włosów w fazie spoczynku i odróżnienie łysienia telogenowego od innych typów. Zwykle należy też poddać się badaniom laboratoryjnym takim jak np. morfologia z rozmazem, poziom żelaza, ferrytyny i hormonów tarczycy czy badanie ogólne moczu.

Podstawy leczenia łysienia telogenowego – eliminacja czynnika sprawczego

W większości przypadków ten typ łysienia ma charakter przejściowy i trwa ok. pół roku. Po tym czasie włosy odrastają. Zdarza się jednak, że przyjmuje on postać przewlekłego łysienia telogenowego. Czas występowania przypadłości zależny jest od jej etiologii. Wykluczając czynnik sprawczy, np. poprzez regulowanie gospodarki hormonalnej, lecząc właściwie daną chorobę lub redukując stres czy odstawiając niektóre leki, przywracamy kondycję włosów zwykle do normy. Szczególnie ważne jest więc, aby właściwie zdiagnozować łysienie telogenowe oraz jego przyczyny.

Jak można wydłużyć fazę wzrostu włosa? Suplementacja i styl życia

Jeśli przyczyną wypadania włosów są niedobory żywieniowe i niezdrowa dieta, wskazana bywa suplementacja, głównie żelaza, miedzi, cynki i siarki, a także witamin poprawiających kondycję skóry i włosów. Podstawą diety powinny być świeże owoce i warzywa oraz produkty bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Natomiast unikać należy żywności wysokoprzetworzonej. Przy łysieniu tego typu trzeba zadbać również o swoje emocje i starać się zredukować stres.

Sposób pielęgnacji włosów i skóry głowy przy łysieniu telogenowym

W celu pobudzenia nowych włosów do wzrostu zaleca się stosowanie odpowiednich kosmetyków. Powinny być to preparaty łagodne, które odżywiają skórę głowy i nie powodują jej podrażnień. Mowa o różnego rodzaju szamponach, odżywkach i wcierkach. Niezwykle ważny jest też sposób pielęgnacji. Podczas mycia głowy nie można nadmiernie pocierać skóry. Wskazane jest wykonywanie delikatnego masażu opuszkami palców lub specjalnymi przyrządami. Poprawia to mikrokrążenie, co skutkuje lepszym odżywieniem i dotlenieniem skóry, dzięki czemu do mieszków włosowych wytwarzających łodygi trafia więcej wartościowych składników.

Zabiegi stosowane przy telogenowym wypadaniu włosów – mezoterapia i karboksyterapia

Leczenie przewlekłego łysienia telogenowego, jak również wielu innych typów utraty włosów, można wspierać profesjonalnymi zabiegami. W ramach terapii stosowane są zabiegi wzmacniające na włosy takie jak np.:

• Mezoterapia mikroigłowa – za pomocą urządzenia wyposażonego w cienkie igły wykonuje się gęste mikronakłucia. Niewielkie urazy stymulują procesy regeneracyjne i poprawiają mikrokrążenie. Ułatwiają też wprowadzenie preparatów odżywczych do skóry, którymi zwykle są mieszanki wieloskładnikowe.
• Mezoterapia skóry głowy – w formie igłowej substancje aktywne podawane są za pomocą strzykawki z cienką igłową. Lekarz wykonuje serię nakłuć w głębsze warstwy skóry. Zastosowanie w tej metodzie znajdują m.in. preparaty witaminowe, z czynnikami wzrostu, białka biomimetyczne, koktajle.
• Karboksyterapia – zabieg polega na iniekcji dwutlenku węgla, który dotlenia skórę, działa antyoksydacyjnie, rozszerza drobne naczynia krwionośne i stymuluje tworzenie się nowych.

Źródła:

1. Szklarczyk M., Goździalska A., Jaśkiewicz J.: Choroby oraz pielęgnacja skóry głowy i włosów. https://repozytorium.ka.edu.pl/server/api/core/bitstreams/1a28fbfe-7a30-4259-b854-295554a3c799/content
2. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/73227,choroby-wlosow
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7320655/