Menopauza objawy skórne – wszystko, co warto wiedzieć

Wygląd i budowa skóry zmieniają się na przestrzeni lat, na co wpływa wiele czynników zewnętrznych, ale też wewnątrzpochodnych. Starzejemy się stopniowo, zwykle powoli. Intensywne zmiany w organizmie zachodzą natomiast w okresie klimakterium, określanego częściej jako menopauza. Objawy skórne towarzyszące temu etapowi są zauważalne, ale też wyczuwalne, ponieważ dotyczą każdej warstwy tkanek. Dowiedz się więcej o zmianach w obrębie skóry u kobiet w okresie menopauzy!

Dlaczego proces starzenia przyspiesza w czasie menopauzy?

W przypadku kobiet tkanki zmieniają się znacznie częściej niż u mężczyzn. Dzieje się tak, ponieważ skóra jest narządem podlegającym działaniu hormonów i znajdują się w niej liczne receptory hormonalne. U płci żeńskiej wahania ich stężeń są intensywne przez całe życie – różne substancje wydzielane m.in. przez przysadkę, jajniki i tarczycę są regulowane w rytmie dobowym, w zależności od cyklu menstruacyjnego, okresu ciąży czy przekwitania.

Już po 25. roku życia tkanki zaczynają się starzeć. Na tempo tego procesu wpływają czynniki genetyczne, styl życia, przebyte choroby, stopień ekspozycji na słońce czy sposób pielęgnacji. Na tej podstawie wyróżnia się główne typy starzenia – wewnątrzpochodne, zewnątrzpochodne i mimiczne. Pierwsze z nich to starzenie chronologiczne, wynikające z mijającego czasu, i hormonalne (w okresie menopauzalnym), które wiąże się m.in. ze spadkiem poziomu estrogenów i progesteronu.

Menopauza, inaczej klimakterium, jest procesem w życiu kobiet, kiedy dochodzi do spowolnienia funkcji jajników i zaniku owulacji. O menopauzie mówimy wówczas, gdy kobieta nie miesiączkuje już od przeszło roku. Jednak już wcześniej dochodzi do pewnych zmian w okresach tzw. premenopauzy i perimenopauzy poprzedzających menopauzę właściwą. Etapy te zwykle mają początek u pań po 40. roku życia, a pełne klimakterium następuje u kobiet po 50. roku życia. Jest to jednak kwestia bardzo indywidualna, zależna od genów.

Ponieważ w czasie menopauzy dochodzi do największych zmian hormonalnych na przestrzeni całego życia, to właśnie wtedy zauważa się intensywny postęp procesów starzenia się skóry.

Jakie zmiany skórne zachodzą w organizmie kobiety dojrzałej?

Najwięcej receptorów estrogenowych znajduje się w nabłonkach narządów rodnych, kończynach dolnych i w skórze, zwłaszcza twarzy. To na tych obszarach objawy skórne menopauzy są zauważane w pierwszej kolejności. Zmiany poziomu hormonów wpływają na kondycję wszystkich warstw naskórka i skóry właściwej, a także tkanki podskórnej i tłuszczowej. Menopauza powoduje:

• spowolnienie procesów regeneracyjnych i wymiany komórkowej (mniejsza ilość fibroblastów);
• spadek funkcjonalności skóry, m.in. mniejsza ilość wydzielanego sebum i łoju;
• przyspieszenie zaniku tkanek;
• spadek ilości włókien kolagenu i elastyny;
• spadek stężenia kwasu hialuronowego;
• zmiany zwyrodnieniowe;
• zwiększenie przestrzeni pomiędzy warstwami naskórka i skóry właściwej skutkujące m.in. słabszym odżywieniem i dotlenieniem skóry;
• zmniejszenie objętości tkanki tłuszczowej.

Menopauza – objawy skórne. Jak może wyglądać skóra w tym okresie?

W następstwie licznych zmian w obrębie skóry pojawiających się w trakcie menopauzy można zauważyć następujące symptomy:

• pogłębienie wcześniejszych zmarszczek;
• rozwój kolejnych zmarszczek i bruzd;
• spadek gęstości tkanek – skóra staje się cieńsza;
• zwiotczenie tkanek;
• spadek sprężystości i napięcia skóry;
• opadanie owalu twarzy w konsekwencji utraty jędrności skóry i zaniku podskórnego rusztowania w postaci tkanki tłuszczowej;
• zaburzenia keratynizacji;
• spadek poziomu nawilżenia, nadmierna suchość skóry, za co odpowiada zmniejszenie ilości glikozaminoglikanów;
• zaburzenia kolorytu, skóra poszarzała, pozbawiona blasku;
• przebarwienia.

Warto wiedzieć, że menopauza i jej objawy skórne powoduje na całej powierzchni ciała. Jako najczęstsze wymienia się więc także zaburzenia rogowacenia w obrębie stóp i powierzchni rąk. Skóra może stawać się twarda, skłonna do pęknięć. Często towarzyszy temu nadmierna potliwość tych części ciała. Kolejnym możliwym problemem skóry dojrzałej jest hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie skóry kobiet w miejscach charakterystycznych dla owłosienia typu męskiego.

Menopauza a swędzenie skóry i inne problemy dermatologiczne

Istnieje związek między menopauzą a swędzeniem skóry. Mniejsze stężenie hormonów płciowych nie tylko sprawia, że wcześniej występujące oznaki starzenia stają się bardziej widoczne, ale mogą też pojawiać się nowe problemy skórne. Zmianie ulega m.in. skład lipidowy naskórka, przez co skóra staje się bardziej wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych – łatwo ulega podrażnieniom, czerwieni się, może się łuszczyć. W połączeniu ze zwiększoną podatnością tkanek na odwodnienie może dochodzić ich znacznego wysuszenia, czemu często towarzyszy swędzenie i pieczenie skóry.

Ponieważ pogorszenie kondycji skóry dotyczy także jej głębszych warstw, gdzie znajdują się liczne naczynia krwionośne, wśród częstych objawów menopauzy wymienia się też rumień i zmiany naczyniowe dotykające głównie skóry twarzy, szyi i dekoltu. Niekiedy w okresie menopauzy nasila się lub rozwija także trądzik różowaty lub hormonalny.

Źródła:

1. Jagła D., Korzeniowska K., Pawlaczyk M.: Skóra kobiet w okresie menopauzy. Farmacja Współczesna 2012; 5: 83-87. https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201202_Farmacja_002.pdf
2. Lizak A., Załęska I., Matuła A., Wilk M.: Molekularne mechanizmy starzenia się skóry w okresie menopauzy. Kosmetologia Estetyczna 2 / 2019 / vol. 8. http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/04/ke2019.2-6.pdf
3. Rokowska-Waluch A., Kałużyńska K., Chojnicki M., Pawlaczyk M.: Wpływ zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety na stan skóry. Przegl. Dermatol. 2009, 96, 205–210. https://www.termedia.pl/The-influence-of-endocrinal-changes-on-women-8217-s-skin,56,12608,1,1.html