2 min
Technologia plazmy znana jest już od blisko stu lat. Obecnie jednak została na tyle rozwinięta, że znajduje szerokie zastosowanie również w dermatologii, medycynie estetycznej i kosmetologii. Jest to jedna z najnowocześniejszych procedur sprawdzających się przy wielu różnych niedoskonałościach. Wyjaśniamy, czym właściwie jest plazma i jak działa na tkanki!
Nie tylko trzy stany skupienia – plazma jako czwarty rodzaj materii
Podstawowe stany skupienia to stały, ciekły i gazowy. Natomiast plazma (plasma) uznawana jest za czwarty stan. Jest ona zjonizowaną materią o stanie skupienia przypominającym gaz, jednak z wieloma różnicami. Jej cechą jest taka sama ilość naładowanych jonów dodatnich i ujemnych (w przybliżeniu), czyli właśnie zjonizowanych atomów. Tym samym jest ona elektrycznie obojętna. Podstawową różnicą pomiędzy plazmą a gazem jest jej zdolność do przewodzenia prądu elektrycznego. Poza obecnością dużej ilości jonów o różnym ładunku plazma zawiera też tlen, ozon, azot, wolne rodniki, elektrony i promieniowanie ultrafioletowe.
Pozyskiwanie plazmy z pomocą wyładowań elektrycznych
Plazma jest obecna w zorzy polarnej i błyskawicach. We wszechświecie stanowi ona główny rodzaj skupienia – jej przykładem jest Słońce, inne gwiazdy czy mgławice. Wyróżnia się plazmę zimną i gorącą. Pierwsza powstaje w niższych, nawet pokojowych temperaturach, natomiast plazma gorąca przy wartościach wysokich. Poszczególne rodzaje tej materii znacznie różnią się pod względem energii cząsteczek i odpowiadającym temu temperaturom. Materię tę wytwarza się na wiele sposobów, głównie z udziałem prądu zmiennego, mikrofal, fal radiowych i strumienia plazmowego.
Szerokie zastosowanie technologii plazmowej
Wytwarzany sztucznie (np. przez plazmotron) strumień plazmy ma bardzo wysoką temperaturę. Właściwość ta znajduje zastosowanie głównie w obróbce metalu, stali nierdzewnej, aluminium czy w spawaniu oraz w cięciu materiałów – stosuje się palniki, wycinarki i przecinarki plazmowe. Z technologią tą spotykamy się też na co dzień. Jest ona wykorzystywana w różnych urządzeniach gospodarczych – telewizorach plazmowych, wyświetlaczach telefonów czy nowoczesnych żarówkach. Plazma używana jest też w stomatologii. Z pomocą łuku plazmowego m.in. utwardza się kompozyty czy wybiela zęby. Ma również duży udział we współczesnej kosmetologii i medycynie estetycznej.
Wykorzystanie wysokiego natężenia energii plazmy w medycynie estetycznej
Początkowo w medycynie i kosmetologii plazma (ze względu na właściwości bakteriobójcze) wykorzystywana była do sterylizacji sprzętu chirurgicznego. Obecnie stosowana jest także do redukcji wielu niedoskonałości.
W wyniku działania strumienia plazmy o wysokim napięciu w pewnym momencie (po przekroczeniu granicznej wartości natężenia prądu plazmy) dochodzi do wyładowań elektrycznych. W efekcie jonizacji gazów zawartych w powietrzu powstaje tzw. łuk elektryczny zlokalizowany pomiędzy skórą a elektrodą urządzenia obsługiwanego przez specjalistę.
Wysokie natężenie energii generuje wzrost temperatury i działa wielowymiarowo na skórę dzięki zjawisku sublimacji – cząsteczki naskórka odparowują, przechodzą od razu ze stanu stałego w gazowy z pominięciem ciekłego. Skutkuje to poprawą ukrwienia i napięcia tkanek. Dochodzi do wytworzenia kontrolowanych mikrourazów na powierzchni skóry, co z kolei stymuluje fibroblasty do produkcji nowych komórek kolagenu i elastyny.
Przy jakich niedoskonałościach stosuje się plazmę?
Biostymulujące właściwości plazmy są pożądane w przypadku wielu defektów estetycznych związanych ze starzeniem się skóry i problemów skórnych. Z pomocą tej technologii można m.in.:
- usunąć zmiany skórne bez użycia skalpela (np. brodawki, włókniaki),
- spłycić blizny i rozstępy,
- zredukować zmarszczki i bruzdy,
- poprawić gęstość i elastyczność skóry,
- dokonać korekty opadających powiek,
- złagodzić zmiany trądzikowe (dzięki działaniu bakteriobójczemu).
Plazma działa lokalnie w miejscu wymagającym regeneracji. Zwykle pierwsze efekty w postaci obkurczenia i napięcia skóry zauważa się tuż po zabiegu. Natomiast w kolejnych tygodniach dochodzi do ich pogłębienia w następstwie zainicjowanych procesów regeneracji tkankowej.
Źródła:
- Osika G., Wesołowska A.: Niechirurgiczne metody opóźniające procesy starzenia się skóry. Farmacja Polska Tom 76, nr 2, 2020. https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/257292,
- Sekita-Pilch M.: Zastosowanie technologii plazmy w blefaroplastyce. Kosmetologia Estetyczna 1 / 2018 / 7. https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2018.1-6.pdf.