ZNAMIONA – PRZYCZYNY POWSTAWANIA I USUWANIE

Znamiona to zmiany skórne, które są umiejscowione na całym ciele, w dowolnym miejscu. Mogą mieć postać znamion barwnikowych lub naczyniaków. Niektóre z nich są nabyte, inne – wrodzone. Przyczyn powstawania znamion jest wiele, a większość z nich nie znika samoistnie. Można je jednak usuwać.

Znamiona naczyniowe i melanocytowe

Znamiona skórne dzielą się na barwnikowe oraz naczyniowe. Znamiona naczyniowe są spowodowane przez miejscowe zwiększenie liczby naczyń krwionośnych włośniczkowych lub większych. Mają postać różnej wielkości plam, guzków lub guzów o barwie czerwonej, lub sinawej. Często lokalizują się po jednej stronie ciała. Mogą ustępować samoistnie, a także rozpadać się i bliznowacieć. Większość z nich jest jednak trwała. Wyróżnia się dwa rodzaje zmian – naczyniaki krwionośne (w tym np. znamię naczyniowe płaskie) oraz naczyniaki chłonne.

Z kolei znamiona barwnikowe (m.in. powszechne pieprzyki) powstają w wyniku nagromadzenia komórek pigmentowych (melanocytów). Mogą przyjmować postać plam albo niewielkich uwypukleń, są gładkie lub brodawkujące, owłosione lub nie, o barwie jasnej, beżowej do czarnej. Ich powstawanie wiąże się często z ekspozycją na promienie słoneczne.

Rodzaje znamion barwnikowych

Znamiona barwnikowe dzieli się na znamiona wrodzone i nabyte. Pierwsze występują na ciele od urodzenia lub pojawiają się w pierwszych dniach życia dziecka. Mogą powiększać się w okresie wczesnego dzieciństwa oraz w okresie dojrzewania. Zmiany wrodzone lokalizują się przede wszystkim na tułowiu, ale także na kończynach, głowie i szyi. Znamiona wrodzone obarczone są większym ryzykiem zezłośliwienia niż nabyte, dlatego należy zwrócić na nie szczególną uwagę,  w przypadku jakichkolwiek wątpliwości zasięgnąć porady lekarskiej. Znamiona melanocytowe wrodzone dzieli się m.in. pod względem wielkości. Wyróżnić należy wówczas znamiona:

• małe (do 3 cm)
• duże (powyżej 3 cm)
• olbrzymie (powyżej 20 cm)

Duże znamiona są bardziej podatne na ryzyko rozwoju złośliwego nowotworu skóry niż mniejsze.

Przyczyny powstawania znamion melanocytowych nabytych są trudne do określenia. Wiąże się je głównie z ekspozycją na promieniowanie UV. Większość takich znamion nabytych nie ulega zezłośliwieniu. Bardziej podatne na przekształcanie w nowotwory skóry, są zmiany powstałe w konsekwencji stanu zapalnego, ukąszeń lub innych stanów chorobowych, które często transformują w znamiona atypowe.

Zmiany skórne a czerniak

Rak skóry kojarzony jest zwykle z groźnym czerniakiem. Lęk przed zapadnięciem na tę chorobę jest dość powszechny, ponieważ w grupie ryzyka znajduje się w zasadzie każdy, a umieralność z powodu nowotworu jest wysoka. Na szczęście, szybko wykryty czerniak pozwala na skuteczne leczenie. Warto też wiedzieć, że około 60% czerniaków powstaje na niezmienionej dotychczas skórze, a jedynie 40% z nich powstaje w wyniku przekształcenia się istniejących zmian. We wczesnym wykryciu czerniaka może pomóc samodzielna kontrola znamion przeprowadzana zgodnie z tzw. regułą ABCDE:

• A ‒ (ang. asymmetry), asymetria: nieregularny kształt, niejednorodna struktura,
• B ‒ (ang. border), granica – nierówne, nieregularne i poszarpane brzegi zmiany,
• C ‒ (ang. color), znamię jest wielobarwne,
• D ‒ (ang. diameter), średnica znamienia przekracza 5 mm.
• E – (ang. evolution), ewolucja – zmiana kształtu i struktury.

Jeśli obserwowana zmiana spełnia którekolwiek z tych 5 kryteriów, umów się na wizytę do specjalisty dermatologa lub chirurga onkologa. Stwierdzenie rozwoju czerniaka wiąże się z leczeniem operacyjnym.

Wsparcie pacjenta

Każdą budzącą wątpliwości zmianę skórną należy skonsultować ze specjalistą. Koniecznie umów się na konsultację, jeśli obserwujesz zmiany w zabarwieniu, szybki wzrost czy uwypuklenie się znamienia. To może być zwiastun poważnej choroby, choć oczywiście nie musi.

Warto podkreślić, że zmiany na skórze usuwa się nie tylko z powodu ich zezłośliwienia. Można to zrobić również z przyczyn estetycznych. W klinice Estell w Warszawie proponujemy pacjentom szereg zabiegów, które pozwalają na skuteczne pozbycie się problemu. Pacjent może liczyć na wsparcie personelu medycznego nie tylko w zakresie przeprowadzanych procedur, ale także profilaktyki oraz opieki po zabiegu.

Każdą zmianę, którą usuwamy poddajemy badaniu histopatologicznemu, dlatego pacjent może mieć pewność, że w każdym przypadku zostanie mu przedstawiona ostateczna diagnoza.