3 min
Zmiany barwnikowe występują powszechnie na skórze. Do tych rzadziej diagnozowanych zalicza się znamiona Suttona, które cechuje charakterystyczna jasna otoczka. W większości przypadków zmiany takie są łagodne, ale jak wszystkie inne warto je kontrolować. Dowiedz się więcej na ten temat!
Czym są znamiona Suttona i kogo najczęściej dotyczą?
Każdy człowiek ma na ciele przynajmniej kilka zwykłych znamion melanocytowych (barwnikowych), potocznie określanych jako pieprzyki. Znamiona Suttona są ich specyficznym rodzajem. Przyjmują postać drobnych punktów otoczonych jaśniejszą obwódką, dlatego określa się je również jako znamiona halo. W większości przypadków znamię Suttona należy do zmian łagodnych. Może występować pojedynczo lub mnogo, najczęściej na tułowiu, rzadziej na skórze głowy, rękach i nogach.
Szacunkowo problem ten dotyczy ok. 1% populacji niezależnie od płci. Znamię halo najczęściej występuje u dzieci i młodzieży a także osób dorosłych w drugiej i trzeciej dekadzie życia, ale może rozwinąć się również u osób starszych.
Jak wygląda znamię Suttona? Cechy charakterystyczne
Znamię Suttona jest to znamię barwnikowe zwykle o regularnych i wyraźnie odgraniczonych krawędziach. Jest lekko wypukłe lub płaskie. Znamię centralne zwykle ma od 3 do 6 mm. Może występować w różnym odcieniu – beżowym, brązowym, ciemnobrązowym, różowym lub w kolorze skóry. Cechą charakterystyczną tego rodzaju zmian jest odbarwiona obwódka (aureola, efekt halo) wokół znamienia mająca średnicę od 1 mm do 1 cm.
Jakie są przyczyny powstawania znamion Suttona?
Jak do tej pory przyczyny rozwoju znamion Suttona nie zostały poznane. Przypuszcza się jednak, że skłonność do ich rozwoju może mieć podłoże genetyczne. Zaobserwowano też związek z wcześniejszą ekspozycją na promieniowanie słoneczne.
Czy znamię Suttona zanika samoistnie?
W przypadku tego typu znamion wyróżnia się cztery kluczowe etapy ich rozwoju i regresji (ustępowania):
- początkowo wokół ciemniejszej hiperpigmentacji tworzy się jasna obwódka – przyczyną jaśniejszej, odbarwionej skóry jest naciek limfocytów prowadzący do niszczenia melanocytów,
- kolejno znamię najczęściej zmniejsza swoją średnicę, co następuje jednocześnie z powiększeniem otoczki,
- z czasem może dochodzić do lekkiego zaczerwienienia aureoli,
- ostatecznie w wielu przypadkach znamię z odbarwieniem znika samoistnie.
Znamię Suttona zwykle ustępuje w ciągu kilku tygodni lub lat.
Znamię Suttona a czerniak i bielactwo
W większości przypadków jest to zmiana niegroźna. Znamię Suttona nie przekształca się w czerniaka, czyli nowotwór złośliwy skóry, który wywodzi się z tych samych komórek. Jednak niekiedy nowotwór skóry przypomina znamię Suttona, dlatego schorzenia te należy różnicować. Na rozwój czerniaka złośliwego bardziej narażone są osoby z przypadkami tej choroby w rodzinie.
W części przypadków (szacunkowo 30%) łagodne znamię halo jest też jednym z pierwszych objawów bielactwa – choroby autoimmunologicznej prowadzącej do zmian depigmentacyjnych. Dotyczy to głównie osób, które mają takich wiele i występują one w skupiskach.
Czy znamię halo wymaga leczenia i obserwacji?
W większości przypadków zmiana znika samo z siebie. Nie należy jednak lekceważyć żadnych hiperpigmentacji zwłaszcza tych nowych lub w jakikolwiek sposób zmieniających wielkość i wygląd. Dokładna obserwacja ciała jest kluczowym elementem profilaktycznym chorób skóry. Postępowanie w przypadku znamiona Suttona czy wszystkich innych znamion skórnych zawsze powinno być dobierane indywidualnie do danego przypadku. Niepokojące zmiany warto więc skonsultować z lekarzem.
Na czym polega diagnostyka znamion Suttona?
Nieregularne brzegi zmian pigmentacyjnych oraz zaczerwienienie wokół nich mogą świadczyć o rozwoju czerniaka. Niemniej w początkowym etapie rozwoju choroby nie ma możliwości, aby samodzielnie stwierdzić zagrożenie. Niezwykle ważna jest więc wizyta u dermatologa, który może ocenić charakter zmiany na podstawie badania dermatoskopowego i w razie potrzeby zalecić odpowiednie postępowanie np. wykonanie badania histopatologicznego i usunięcie zmiany. W diagnostyce bardzo istotny jest wywiad rodzinny w kierunku czerniaka złośliwego.
Jak wygląda usuwanie znamion barwnikowych?
Jeśli zachodzi taka potrzeba, lekarz może zalecić usunięcie zmian. Leczenie znamion odbywa się za pomocą zabiegu z użyciem skalpela. Chirurgiczne usuwanie znamion skórnych jest bezbolesne, wykonywane w znieczuleniu miejscowym. Specjalista wycina zmianę i zakłada szwy. Kolejno jest ona wysyłana do badania histopatologicznego, w trakcie którego w laboratorium z użyciem mikroskopu określa się jej charakter.
Źródła:
- Mackiewicz-Wysocka M.: Obraz kliniczny i postępowanie w wypadku wybranych rodzajów znamion barwnikowych. Przew. Lek. 2006; 7: 100-107, 7/2006 vol. 9. https://www.termedia.pl/Obraz-kliniczny-i-postepowanie-w-wypadku-wybranych-rodzajow-znamion-barwnikowych,8,6886,0,0.html
- https://podyplomie.pl/dermatologia/37628,rzadkie-odmiany-lagodnych-znamion-melanocytowych-znamie-suttona-halo-nevus
- https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74416,znamiona-barwnikowe
- https://jamanetwork.com/journals/jamadermatology/article-abstract/409966
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0560.1994.tb00704.x